Azərbaycanın COP29-a ev sahibliyi etməsi ekoloji dayanıqlılıq mövzusunda nümunəvi addımlar atdığını bir daha təsdiqləyir
Müasir dünyanın ən miqyaslı və mötəbər beynəlxalq tədbirlərindən olan COP29-un Bakıda keçirilməsi beynəlxalq birliyin ölkəmizə verdiyi önəm və Azərbaycanın bir dövlət olaraq siyasi nüfuzunun göstəricisidir.
COP (Conference of the Parties) kimi nüfuzlu və bəşəriyyət üçün taleyüklü mövzuları müzakirə edən qlobal tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi region və bütün postsovet məkanı üçün əlamətdar hadisədir. Belə bir möhtəşəm tədbirin postsovet məkanında ilk dəfə olaraq məhz respublikamızda reallaşması həm də Bakının dünyanı narahat edən bəşəri problemlərin müzakirəsi üçün əlverişli məkan olduğunu göstərir. COP29 həmçinin təkcə yerləşdiyimiz regiona deyil, daha geniş coğrafiyaya beynəlxalq diqqətin artmasına səbəb olacaq.
COP29-a evsahibliyi seçilməyimiz təsadüfi deyil
BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyası əsasında keçirilən COP-un əsas məqsədi dünyanın diqqətini ekoloji problemlərə yönəltməkdir. COP hər il növbə ilə Afrika, Latın Amerikası, Asiya, Okeaniya və Avropanın bir ölkəsində təşkil edilir. Avropanın öz daxilində namizədi, qitənin şərti olaraq qərb və şərq hissələrinin təmsilçiləri arasında növbəli, yəni rotasiya prinsipi ilə müəyyən olunur. Növbə Şərqi Avropada olduğundan bu coğrafiyanı təmsil edən ölkələrin seçimi Azərbaycanın üzərində dayandı. Bakıda reallığa çevrilən COP29-u fərqləndirən mühüm özəlliklərdən biri də budur ki, Azərbaycanın evsahibliyi etdiyi bu qlobal tədbirə hazırlıq və təşkilati işlərin həyata keçirilməsi üçün çox qısa zamanı – təqribən bir ildən bir qədər az vaxtı olmuşdu. Bununla belə təşkilatçılığın ən yüksək səviyyədə olması və dünya birliyi tərəfindən sərgilənən marağın miqyası göstərir ki, Azərbaycan bu dəfə də üzərinə düşən beynəlxalq əhəmiyyətli missiyanı uğurla həyata keçirir.
Şərqi Avropadan namizədlərin sırasında Azərbaycanla yanaşı, Bolqarıstan və Ermənistan da var idi. Bu dövlətlərin hər ikisinin namizədliklərini Azərbaycanın xeyrinə geri çəkmələri ölkəmizin irimiqyaslı beynəlxalq tədbirlərə evsahibliyi etmək sahəsində zəngin təcrübəsindən və təbii ki, dünyada olan nüfuzundan xəbər verir. Ermənistanla razılığın əldə olunmasına gəldikdə isə qeyd etmək lazımdır ki, ölkələrimiz son 30 ildir faktiki olaraq müharibə şəraitindədirlər və aktiv hərbi əməliyyatların başa çatmasına baxmayaraq, yekun sülh müqaviləsi hələ də imzalanmayıb. Bununla belə, ötən ilin dekabrında hər iki dövlət müştərək məzmunlu bəyanatla çıxış edərək namizədlik seçiminin Azərbaycanın xeyrinə edilməsi barədə razılığa gəldiklərini göstərdilər. Eyni zamanda rəsmi Bakı COP-un Şərqi Avropa regionu üzrə büro üzvlüyünə Ermənistanın qəbuluna “yaşıl işıq” yandırdığını bildirdi. Bu fakt tərəflərin həm sülh istiqamətində atdıqları addım, həm də Qərbdə Azərbaycana qarşı aparılan qara təbliğatın əhəmiyyətsizliyinin göstəricisi idi.
Tədbirin mahiyyətinə gəldikdə məlumdur ki, Azərbaycanın 2030-cu ilə qədər sosial-iqtisadi inkişafa dair 5 milli prioritetindən biri məhz “Təmiz ətraf mühit və yaşıl artım ölkəsi” olmaq hədəfidir. Həmin prioritetə uyğun olaraq, ətraf mühitin sağlamlaşdırılması, yaşıllıqların bərpası və artırılması, su ehtiyatlarından və dayanıqlı enerji mənbələrindən səmərəli istifadənin təmin edilməsi istiqamətində işlər görülür.
O da məlumdur ki, Vətən müharibəsindəki qələbəmiz sayəsində işğaldan azad edilmiş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur, eləcə də Naxçıvan Muxtar Respublikası “yaşıl enerji” zonası elan olunmuşdur. Azad edilmiş torpaqlarda həyata keçirilən genişmiqyaslı bərpa və yenidənqurma prosesində ətraf mühitin qorunması prioritet elan olunmaqla həmin ərazilərdə “ağıllı şəhər”, “ağıllı kənd” kimi innovativ yanaşmalar tətbiq edilir, ekosistem bərpa olunur.
Bundan başqa, “yaşıl enerji”nin istehsalı və onun dünya bazarlarına nəqli Azərbaycanın enerji siyasətinin əsas istiqamətidir və bu səbəbdən respublikamız elektrik enerjisi istehsalının qoyuluş gücündə bərpaolunan enerji mənbələrinin payının 2030-cu ilə qədər 30 faizə çatdırılmasını hədəfləyir.
Tarixən neft və qaz istehsal edən Azərbaycan hazırda bərpaolunan enerji mənbələrinə davamlı investisiya yatırır. 2020-ci ildə qəbul edilən Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Proqramı külək, günəş və hidroenerji mənbələrinin genişlənməsini təşviq edir. Bütün bunların davamı kimi Azərbaycanın bu il COP29-a evsahibliyi etməsi iqlim dəyişmələri ilə mübarizə işində ölkəmizin milli, regional və qlobal səviyyədə tarixi rolunu daha da gücləndirəcək.
